Patroni ulic – Wisława Szymborska

Wisława Szymborska [1923-2012]

poetka, eseistka, krytyk literacki, tłumaczka, laureatka Literackiej Nagrody Nobla 1996.

Właściwie Maria Wisława Anna Szymborska urodziła się 2 lipca 1923 roku na Prowencie, czyli folwarku (obszarze dworskim, który wówczas stanowił odrębną jednostkę administracyjną pomiędzy Kórnikiem a Bninem) położonym na południe od zamku w Kórniku .

Od 1929 zamieszkała wraz z rodzicami w Krakowie przy ul. Radziwiłłowskiej. Tam początkowo uczęszczała  do Szkoły Powszechnej im. Józefy Joteyko przy ul. Podwale 6, a następnie od września 1935 do Gimnazjum Sióstr Urszulanek przy ul;. Starowiślnej 3-5.

Po wybuchu II wojny światowej kontynuowała naukę na tajnych kompletach, a od roku 1943 zaczęła pracować jako urzędniczka na kolei, by uniknąć wywiezienia na roboty do Niemiec. W tym też czasie po raz pierwszy wykonała ilustracje do książki (podręcznik języka angielskiego First steps in English Jana Stanisławskiego) i zaczęła pisywać opowiadania oraz z rzadka – wiersze. Od 1945 brała udział w życiu literackim Krakowa, do 1946 należała do grupy literackiej „Inaczej”.  W tym samym roku podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, by następnie przenieść się na socjologie. Studiów jednak nie ukończyła ze względu na trudną sytuację materialną.

W kwietniu 1948 wyszła za mąż za poetę Adama Włodka, z którym rozwiodła się w 1954 roku.  Od 1969 była związana z pisarzem Kornelem Filipowiczem aż do jego śmierci w 1990 (nie łączył ich jednak nigdy związek małżeński ani wspólne mieszkanie).

W pierwszych latach istnienia Studium Literacko-Artystycznego na Uniwersytecie Jagiellońskim prowadziła warsztaty poetyckie. W 1953 była sygnatariuszką Rezolucji Związku Literatów Polskich w Krakowie w sprawie procesu krakowskiego (rezolucja wyrażała poparcie dla stalinowskich władz PRL po aresztowaniu pod sfabrykowanymi zarzutami duchownych katolickich, skazanych na karę śmierci w sfingowanym procesie pokazowym zwanym procesem księży kurii krakowskiej).

W 1957 Szymborska nawiązała kontakty z paryską „Kulturą” i Jerzym Giedroyciem. W 1964 znalazła się wśród sygnatariuszy sfałszowanego przez władze protestu potępiającego Radio Wolna Europa za nagłośnienie Listu 34 (list protestacyjny przeciw cenzurze, złożony przez Antoniego Słonimskiego 14 marca 1964 roku w Urzędzie Rady Ministrów. Jego nazwa odwołuje się do liczby osób, które podpisały ten list). W latach 1945-1966 była członkiem PZPR. W 1975 podpisała protestacyjny List 59 (znany także jako Memoriał 59), w którym czołowi polscy intelektualiści protestowali przeciwko zmianom w konstytucji, wprowadzającym zapis o kierowniczej roli PZPR i wiecznym sojuszu z ZSRR.

Została członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi w 2010 roku.

W listopadzie 2011 Wisława Szymborska przeszła poważną operację. Zmarła 1 lutego 2012 w swoim domu w Krakowie w czasie snu. Informację o śmierci Szymborskiej przekazał jej sekretarz Michał Rusinek. Pogrzeb poetki odbył się 9 lutego 2012 roku. Zgodnie z jej wolą urna z prochami została złożona w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera GD rząd 10., grób numer 10). Pogrzeb miał charakter świecki.

Twórczość:

• Debiutowała w „Dzienniku Polskim” 1945.
• W zbiorach wierszy „Dlatego żyjemy” (1952)
• „Pytania zadawane sobie „(1954) zawarła treści polityczno
  – ideologiczne związane z tamtym okresem.
• „Wołanie do Yeti „(1957),
• „Sól” (1962),
• „Sto pociech” (1967),
• „Wszelki wypadek” (1972),
• „Wielka liczba”(1976),
• „Ludzie na moście” (1986),
• „Koniec i początek” (1993),
• „Chwila” (2002),
• „Dwukropek”(2005),
• „Tutaj” (2009),
• „Wystarczy” (2012),
• „Czarna piosenka” (2014 na podstawie maszynopisu).

Inne:

„Lektury nieobowiązkowe” (1992 cykl felietonów), „Rymowanki dla dużych dzieci” (2003 zbiór limeryków, moskalików), „Błysk rewolwru” (2013 zbiór utworów i rysunków z młodości, a także utworów niepoważnych z okresu późniejszego).

Twórczość Szymborskiej prezentuje mistrzostwo artystyczne nawiązujące do doświadczeń poezji XX w. oraz tradycji humanistycznej. Cechuje je precyzja słowa, posługiwanie się ironią i paradoksem, przetworzone poetycko treści filozoficzne.

Szymborska uprawia głównie lirykę osobistą refleksyjną o charakterze intelektualnym i moralistycznym, skupioną wokół motywu sytuacji egzystencjalnej człowieka i stosunku jednostki do historii, do wypracowanych przez wieki mitów kultury. Poetka, nie znajdując w pełni zadowalających ją rozwiązań i dość sceptycznie zapatrując się na możliwości wyciągnięcia „odpowiednich” nauk z doświadczeń przeszłości, nie popada jednak w skrajny pesymizm czy relatywizm poznawczy. Bohater jej wierszy „żyje, więc się myli” – to punkt wyjścia postawy Szymborskiej wobec świata i sztuki.

W jej wierszach pełno jest melancholijnego i wisielczego humoru, ironii, dowcipu i głębszego znaczeniowo żartu. Człowiek w tych utworach to istota podległa prawom biologii i nieuchronnościom historii, bezbronna i omylna, podlegająca wyobcowaniu i niespełnieniu, stale zagrożona w swych ludzkich nadziejach, z trudem porozumiewająca się z innymi. Te złożone filozoficznie i psychologicznie problemy poruszane są w poezji Szymborskiej z dużą emocjonalną dyskrecją i dystansem myśliciela ironicznie pobłażliwego wobec człowieczych słabości i urojeń. Lapidarność, kunsztowność i wdzięk metafor, łączących igraszki słowne i dowcip z powagą, spowodowały wielką popularność czytelniczą w Polsce i kilkunastu krajach świata, gdzie były tłumaczone, o czym najdobitniej świadczy fakt przyznania Szymborskiej literackiej Nagrody Nobla w 1996 za: „Poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

Ulica mierzy 100 metrów.

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Wisławy Szymborskiej.

Patroni ulic – Eliza Orzeszkowa

Eliza Orzeszkowa [1841-1910]

Eliza Orzeszkowa urodziła się 6 VI 1841 r. w Milkowszczyźnie pod Grodnem. Pochodziła z zamożnej rodziny mieszczańskiej. Lata 1852–1857 spędziła na pensji sióstr Sakramentek w Warszawie, gdzie przyjaźniła się z Marią Wasiłowską (późniejszą Konopnicką). W roku 1859 została wydana za mąż za Piotra Orzeszkę – bogatego właściciela majątku Ludwinów. Do roku 1863 przebywała w tym majątku, zajmując się głównie pracą oświatową wśród ludu. Brała udział w służbach pomocniczych powstania styczniowego (1863), ukrywała w swym domu i przewoziła do granicy Królestwa Polskiego Romualda Traugutta. W roku 1865, po zesłaniu w głąb Rosji jej męża, Orzeszkowa powróciła do Milkowszczyzny. W roku 1869 uzyskała unieważnienie małżeństwa i osiadła w Grodnie, gdzie poznała życie miejskiej biedoty, proletariatu. Od roku 1879 była współwłaścicielką wypożyczalni i księgarni wydawniczej w Wilnie. W 1882 roku skazano ją na internowanie, które trwało pięć lat. W roku 1894 poślubiła Stanisława Nahorskiego, legalizując prawie 30-letni związek. Zmarła 18 V 1910 r.

Dwukrotnie kandydowała do Nagrody Nobla (1905, 1909), zaś w roku 1906 otrzymała lwowską nagrodę im. F. Kochmana. Prowadziła szeroką korespondencję z licznymi pisarzami, uczonymi i działaczami.Eliza Orzeszkowa zadebiutowała w roku 1866 opowiadaniem Obrazek z lat głodowych. W swej twórczości przeciwstawiała się romantyzmowi i potępiała fantazję, żądając od literatury prawdopodobieństwa życiowego. Powieść uważała za gatunek czołowy. Twierdziła, że w utworach literackich powinno się podejmować problematykę walki ze złem społecznym. W swych utworach omawiała sprawy wychowania domowego i wykształcenia kobiety, miłości, małżeństwa i życia rodzinnego, problemy rozwodu, sytuację społeczną kobiety niezamężnej, sprawę pracy zawodowej kobiet, emancypację kobiet oraz los nieślubnych dzieci. Do najbardziej znanych jej utworów należą: Nad Niemnem, Pan Graba, Meir Ezofowicz, Dziurdziowie, Gloria victis.

Ulica mierzy 200 metrów

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Elizy Orzeszkowej.

Patroni ulic – Jan Kochanowski

Jan Kochanowski [1530-1584]

Jan Kochanowski to największy polski poeta przed Mickiewiczem, tworzył w epoce renesansu (odrodzenia). Pochodził ze średnio zamożnej rodziny szlacheckiej; miał 6 braci i 5 sióstr. Dzięki opiece mecenasów po 3 latach nauki w Akademii Krakowskiej wyjechał za granicę. Studiował m. in. w Padwie, gdzie zyskał uznanie jako poeta łaciński; zwiedził też konno Francję i Niemcy. Po powrocie pracował na dworach magnackich, a następnie jako sekretarz Zygmunta Augusta. W wieku około 40 lat porzucił karierę dworską, ożenił się i osiadł na stałe w swym majątku w Czarnolesie. W 1578 roku przeżył śmierć ukochanej córki, Urszulki. Był poetą bardzo cenionym przez współczesnych. Zmarł nagle prawdopodobnie na udar mózgu 22 sierpnia w Lublinie  w wieku 54 lat. Pochowany w kaplicy w Zwoleniu.

Za największe, godne uwagi wartości Kochanowski uważał szczerą przyjaźń, wesołą zabawę oraz spokojne życie domowe z ukochaną kobietą. Cenił egzystencję wiejską. W Pieśni o spustoszeniu Podola przez Tatarów (1575) poeta przypomniał, że za los Rzeczypospolitej odpowiedzialni są wszyscy obywatele.

Wyjątkowe znaczenie pieśni, uważanych za początek liryki polskiej, wynika również z zastosowań nowych, niesłychanie różnorodnych form wiersza sylabicznego. Ważne miejsce zajmuje także dokonany przez Kochanowskiego przykład psalmów.

Można powiedzieć, że pieśni przynoszą model życie, natomiast fraszki – samo życie, uchwycone w zdarzeniach codziennych, często anegdotycznych. Pobrzmiewa w nich więcej nut autobiograficznych – pojawiają się np. prywatni znajomi poety. Słowo fraszka do polszczyzny wprowadził właśnie Jan Kochanowski. W 3 księgach Fraszek obok żartobliwych wierszy biesiadnych znalazły się miłosne wyznania, poetyckie modlitwy i refleksje nad własną twórczością. Kochanowski napisał Odprawę posłów greckich – pierwszą i jedyną w naszej literaturze tragedię humanistyczną. Kochanowski był wielkim,  wykształconym, mądrym i wybitnym pisarzem, który rozsławił Polskę.

Twórczość:

• „Odprawa posłów greckich” (1578),
• „Treny” (1580),
• „Fraszki” (1584),
• „Pieśni” (1586)

Ulica powstała w 1980 roku.

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Jana Kochanowskiego.

Patroni ulic – Juliusz Słowacki

Juliusz Słowacki [1809-1849]

Juliusz Słowacki  najbardziej nieszczęśliwy poeta polskiego romantyzmu, urodził się 4 września 1809 roku w Krzemieńcu na Wołyniu (Ukrainia). Pochodził z bardzo inteligentnej rodziny jego ojciec był profesorem w Liceum Krzemieńskim, później na Uniwersytecie w Wilnie, matka także była osobą o wysokiej kulturze literackiej.

 Młody Słowacki zachwycał się twórczością Mickiewicza, którego znał osobiście i długo był pod jego wpływem. W 1829 roku ukończył studia prawnicze, pracował jako urzędnik w Ministerstwie Finansów,a także w powstańczym Rządzie Narodowym. Po upadku powstania listopadowego pozostał na emigracji głownie w Paryżu. Słowacki bardzo dużo podróżował, zwiedził: Anglię, Paryż, Szwajcarię, Grecję, Egipt, Ziemię Świętą.  Nigdy nie dostąpił sławy Mickiewicza, ani szczęścia w życiu osobistym, choć kochał kilka razy. Najdroższą mu osobą pozostała matka, do której słał piękne listy. Na rok przed śmiercią zobaczył się z nią we Wrocławiu. Zmarł w wieku 40 lat w 1849 roku w Paryżu na gruźlicę, jego zwłoki sprowadzono do kraju w 1927 roku i złożono w krypcie Króli Polskich na Wawelu w Krakowie.

Jego twórczość to:

wiersze:

• Grób Agamemnona,
• Hymn Smutno mi, Boże!,
• Hymn Bogarodzico, Dziewico!,
• Oda do Wolności,
• Testament mój,

dramaty:

• Kordian,
• Balladyna,
• Horsztyński,
• Lilla Weneda,
• Mazepa,
• Sen srebrny Salomei,
• Ksiądz Marek,
• Fantazy,

poematy:

• Anhelli,
• Beniowski,
• Król-Duch,

powieści poetyckie:

• Jan Bielecki,
• Lambro,
• Żmija.

Niesamowitym spełnionym proroctwem Słowackiego stał się jego wiersz Pośród niesnasków Pan Bóg uderza… z 1848 roku, który wielokrotnie przywoływał Jan Paweł II.

Ulica mierzy 275 metrów.

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Juliusza Słowackiego.

Patroni ulic – Stanisław Staszic

Stanisław Staszic [1755-1826]

Stanisław Wawrzyniec Staszic zasłynął jednocześnie jako ksiądz, uczony, filozof, geolog i geograf, filantrop, działacz polityczny i oświatowy, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia, prekursor badań terenowych i turystyki górskiej, mąż stanu.

Stanisław Staszic urodził się 6 listopada 1755 r. w Pile. Był synem Wawrzyńca i Katarzyny Stasziców. Jego ojciec był burmistrzem Piły. Stanisław miał dwóch braci: Andrzeja i Antoniego oraz siostrę Annę. Gdy był jeszcze młody uczył się w szkole parafialnej w swoim ojczystym mieście potem w poznańskiej szkole średniej następnie w seminarium duchownym, które ukończył święceniami kapłańskimi na przełomie lat 1778-1779.

W 1779 r. wyjechał na studia zagraniczne do College Royal w Paryżu, gdzie poświęcił się głównie naukom przyrodniczym i fizycznym. Po powrocie do kraju w 1781 r. Staszic został wychowawcą synów Andrzeja Zamoyskiego. W 1787 r. wydał książkę pt. „Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego”, a w 1890 „Przestrogi dla Polski”. W tym samym roku wyruszył w podróż do Włoch, podczas której powstał „Dziennik podróży”.

Po roku 1795, gdy Polska została wymazana z mapy Europy , zajął się działalnością na rzecz rozwoju gospodarczego kraju oraz pracą naukową. W dniach 3-22 sierpnia 1805 r. odbywa wyprawę naukową w Tatry i rozpoczyna pisanie dzieła „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski”. Jest uważany za pierwszego polskiego geologa. Od 16 października 1808 r. był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, które istniało w Warszawie od 16 listopada 1800 r. Na tym stanowisku Staszic działał aż do śmierci. W czerwcu 1815 r. przyjął nominacje na wysoki urząd członka Rady Stanu. Ponadto w tymże samym roku w grudniu został członkiem Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Królestwa. Zajmował się tam sprawami organizacji szkolnictwa. Współorganizował Uniwersytet Warszawski i Akademię Górniczą w Kielcach.W 1816 r. był mianowany na dyrektorem Wydziału (później Dyrekcji) Przemysłu i Kunsztów Królestwa Kongresowego. Z inicjatywy Staszica powstało wiele obiektów przemysłowych, m.in. pierwsze w Królestwie Polskim huty cynku (4 huty o wspólnej nazwie „Konstanty” – 1816–1822) oraz ośrodki hutnictwa żelaza.

Był założycielem chłopskiego Towarzystwa Rolniczego w Hrubieszowie, mecenasem i promotorem wynalazcy Abrahama Sterna.

W 1816 został odznaczony Orderem Orła Białego. W Królestwie Kongresowym został kawalerem Orderu Świętego St6anisława 1. klasy.

Zmarł 20 stycznia 1826 r. w Warszawie. Pochowany został na terenie należącego do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w parafii bł. Edwarda Detkensa (dawny kościół Kamedułów), znajdującego się na warszawskich Bielanach przy ul. Dewajtis 3. W pogrzebie duchownego uczestniczyło 14 tys. warszawiaków. Zgodnie z ostatnią wolą zmarłego część jego majątku – 800 tys. zł została podzielona po 200 tys. zł między fundusze założycielskie domu zarobkowego dla ubogich i Szpitala Dzieciątka Jezus, a reszta na pomnik Mikołaja Kopernika, Instytut Głuchoniemych i Szpital Marcinkanek.

Ulica mierzy 100 metrów.

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Stanisława Staszica.

510

Patroni ulic – Bolesław Prus

Bolesław Prus [1847-1912]

Bolesław Prus urodził się 20 sierpnia 1847 r. w  Hrubieszowie na Lubelszczyźnie, zmarł 19 maja 1912r. w Warszawie. Naprawdę nazywał się Aleksander Głowacki. Bardzo wcześnie zmarli mu rodzice. Najpierw wychowywał się u babki w Puławach, potem u ciotki w Lublinie.

Jako szesnastoletni chłopiec wraz ze swoim bratem Leonem brał udział w powstaniu styczniowym (1863). Był wówczas uczniem gimnazjum w Kielcach. Po upadku powstania przebywał przez kilka miesięcy w więzieniu w Lublinie. Ukończył liceum w Lublinie, potem studiował w warszawskiej Szkole Głównej. Przerwał studia i zaczął pracować jako dziennikarz. Wkrótce stał się wybitnym publicystą. Do różnych gazet pisał „Kroniki tygodniowe”, felietony i listy z podróży, jakie odbywał.

Twórczość literacką rozpoczął od nowel i opowiadań. Najważniejsze z nich to:

• „Pałac i rudera”,
• „Przygody Stasia”,
• „Anielka”,
• „Michałko”,
• „Katarynka”,
• „Na wakacjach”,
• „Powracająca fala”,
• „Antek”,
• „Kamizelka”,
• „Grzechy dzieciństwa”,
• „Nawrócony”,
• „Milknące głosy”.

Pierwszą powieścią B. Prusa była „Placówka” (1886). Inne znane powieści tego pisarza to: „Lalka”, „Emancypantki”, „Faraon”.

Prus był realistą, więc rzeczywistość opisywał tak, jak ją widział. Pisarz był bardzo wrażliwy na ludzką krzywdę. Pochowano go w Warszawie na Powązkach. Na pomniku wyryto napis: „Serce serc”. Pamiątki po B. Prusie zostały zgromadzone w Nałęczowie, gdyż tam pisarz często bywał.

Ulica powstała w 1980 roku i mierzy 100 metrów

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Bolesława Prusa.

Patroni ulic – Mikołaj Rej

Mikołaj Rej  [1505-1569]

Mikołaj Rej herbu Oksza ur0dził się 4 lutego 1505 roku w zamożnej rodzinie szlacheckiej w Żurawnie na Rusi Czerwonej jako syn wdowca Stanisława i Barbary Herburt – wdowy po dziedzicu Żurawińskim, Mikołaj był jej synem z trzeciego małżeństwa.

Rej odebrał niepełne wykształcenie; najpierw dwa lata w Skalbmierzu, potem kolejne dwa we Lwowie – w 1518 został zapisany w poczet studentów Akademii Krakowskiej, gdzie nie kwapił się do nauki. Lata młodzieńcze spędził w nieograniczonej swobodzie na wsi; polował, łowił ryby – zachwycał się światem natury.

W 1525 ojciec wysłał Mikołaja na dwór magnacki Andrzeja Tęczyńskiego. Był to moment przełomowy w życiu Reja: zdobywał tam przede wszystkim ogładę towarzyską, uczył się literatury, stylistyki i ortografii. Został sekretarzem Tęczyńskiego. Po śmierci ojca pozostał na wsi i nie zrealizował planów dalszej edukacji. Rej popełniał liczne błędy faktograficzne, używał często wyrażeń wulgarnych. Przypuszczalnie jednak było to ze strony Reja udawanie człowieka prostszego, niż był w rzeczywistości, aby zbliżyć się do narodu i mówić jego codziennym językiem.

Mikołaj był jednym z pierwszych poetów piszących w języku polskim. W 1531r. ożenił się z Zofią Kościeniówną z Sędziszowa – siostrzenicą arcybiskupa lwowskiego. Później zetknął się z przedstawicielami reformacji i między rokiem 1541, a 1548 przeszedł na luteranizm, potem na kalwinizm i rozpoczął intensywną działalność religijną. Kilkakrotnie był posłem z różnych ziem. Popierał szlachecki ruch egzekucyjny zmierzający do oddania zagarniętych dóbr królewskich. Utrzymywał bliskie kontakty z dworami Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta.  Wielokrotnie brał udział w sejmach walnych i uważał swoje pisarstwo za odpowiedzialną misję społeczną. Założył miasta: Rejowiec i Oksę oraz liczne wsie.

Zmarł między 8 września a 5 października 1569 roku. Miejsce pochówku Mikołaja Reja dotychczas pozostaje nieznane.

Mikołaj Rej był jednym z pierwszych poetów i prozaików renesansowych piszących w języku polskim. Napisał między innymi dzieła:

•  „Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem”
•  „Kupiec”
•  „Żywot Józefa z pokolenia żydowskiego, syna jakubowego”
• „Zwierciadło”
• „Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego”

Ulica powstała w 1980 roku i mierzy 100 metrów.

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Mikołaja Reja.

Patroni ulic – Adam Mickiewicz

Adam Mickiewicz [1798-1855]

Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798r. w Zaosiu, koło Nowogródka. Jego rodzina wywodziła się z drobnej szlachty, ojciec pracował w sądzie w Nowogródku. W tamtych okolicach upłynął pierwszy okres życia młodego Adama, który tam chodził do szkoły prowadzonej przez dominikanów. W 1812r. Mickiewiczowi umarł ojciec.

W 1815r. rozpoczął studia w Wilnie, a po nich pracę w Kownie. W tym miejscu wyodrębnia się drugi etap w życiu wieszcza. Powstają pierwsze utwory poetyckie, t.j. „Oda do młodości” i „Pieśń filaretów„, a jakiś czas później także II część „Dziadów”. Wtedy Mickiewicz poznał Marylę Wereszczakównę, do której miłość wpłynęłą na całe życie Adama oraz jego twórczość.

W 1823r. organizacja filomatów, do której należał, została zdekonspirowana. W wyniku postępowania sądowego skazano go na areszt a potem zesłanie do Rosji. Tam rozpoczął się kolejny okres w jego życiu, tzw. etap rosyjski. W tym czasie dużo podróżował (Krym, Moskwa, Petersburg, Odessa). W Rosji powstały słynne „Sonety krymskie” i „Konrad Wallenrod„.

W 1829r. rozpoczął się etap drezdeński w życiu Mickiewicza. Odwiedził Niemcy, Włochy,  Szwajcarię. W końcu znalazł się w Dreźnie, gdzie napisał III część „Dziadów”. W 1832r. przybył do Paryża, gdzie rozpoczął się ostatni etap życia Mickiewicza.

. W 1834r. ożenił się z Celiną Szymanowską, z którą miał sześcioro dzieci. W tym też roku wydał swoje ostatnie, wielkie dzieło – „Pana Tadeusza”. Adam Mickiewicz zmarł 26 listopada 1855r. w Konstantynopolu, prawdopodobnie na cholerę.

Ulica powstała w 1980 roku i mierzy 235 metrów.

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Adama Mickiewicza.

Patroni ulic – Józef Piłsudski

Józef Klemens Piłsudski [1867-1935]

Naczelnik Państwa Polskiego w latach 1918-1922.Wódz Naczelny Armii Polskiej od 11 listopada 1918.Pierwszy Marszałek Polski od 1920 i dwukrotny premier Polski.

Józef Piłsudski, herbu Piłsudski, urodził się w Zułowie na Litwie, w patriotycznej rodzinie. Jego ojciec, Józef, był powstańcem w 1863 roku. Matka, Maria, pochodziła ze znanego rodu szlacheckiego herbu Mogiła. Jesienią 1884 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Charkowskim. Już wtedy zaczął podejmować pierwsze działania konspiracyjne w niepodległościowych organizacjach studenckich. 22 marca 1887 Józef Piłsudski został aresztowany pod zarzutem udziału w spisku na życie cara. Nieświadomie pomógł zamachowcowi próbującemu zdobyć truciznę na zabicie cara. Mimo, że został uznany za świadka został skazany na 5 lat zesłania w głąb Rosji. Za rzekomy udział w buncie został skazany na dodatkowe pół roku więzienia. Do Kireńska (miejsce osiedlenia) Piłsudski dotarł 23 grudnia 1887, a przebywał do lipca 1890. W początkach sierpnia 1890 Piłsudskiego przeniesiono do niewielkiej wsi, Tunki. Do Wilna Piłsudski powrócił 1 lipca 1892. W 1899 Piłsudski ożenił się z Marią z Koplewskich Juszkiewiczową

W listopadzie 1918 r. objął funkcję naczelnika Rzeczypospolitej  Polskiej. W grudniu 1922 r. złożył urząd naczelnika na ręce pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej- Gabriela Narutowicza. W roku następnym zrzekł się stanowisk w wojsku i zamieszkał w podwarszawskim Sulejówku. W maju 1926 r. wrócił do władzy po udanym zamachu stanu, dokonanym przy pomocy wiernych mu wojsk.
Zmarł w 12 maja 1935 r. w Warszawie.

Ulica mierzy 400 metrów.

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Józefa Piłsudskiego.

Patroni ulic – Wincenty Witos

Wincenty Witos [1874-1945]

Wincenty Witos przyszedł na świat 21.01.1874 roku w Wierzchosławicach, na terenie zaboru austriackiego. Pochodził z biednej chłopskiej rodziny, posiadającej jedynie dwu morgowe gospodarstwo. Z powodu owych trudności młody Witos  rozpoczął naukę w szkole wiejskiej dopiero w wieku 10 lat i  ukończył jedynie cztery klasy (1884–1888).  Następnie wraz z ojcem pracował jako drwal w jednym z dóbr księcia Eustachego Stanisława Sanguszki.

W latach 1895–1897 odbywał służbę wojskową w armii austriackiej – najpierw w piechocie, później w artylerii. Oddziały, których był żołnierzem, stacjonowały w Tarnowie, Krakowie i Krzesławicach.

9 lutego 1898 Witos ożenił się z Katarzyną Tracz. 22 marca 1899 urodziła mu się córka – Julia. W kwietniu 1909 został wybrany na wójta Wierzchosławic. Pełnił tę funkcję aż do 1931. Podczas sprawowania tego urzędu udało mu się wybudować we wsi młyn, dom ludowy, poprawić stan jej dróg, przeprowadzić prace melioracyjne, rozbudować tamtejszą szkołę, założyć kółko rolnicze i rozwinąć ruch spółdzielczy. Dzięki swym cechom osobowościowym, stopniowo umacniał swą pozycję w ruchu ludowym [od 1895 roku angażował się w działalność Stronnictwa Ludowego].

 Powoli coraz bardziej doceniany przez swoich współpracowników piął się powoli po szczeblach kariery, w 1903 roku wchodząc w skład władzy partii, zaś od 1908 będąc posłem w Sejmie Galicyjskim. Funkcję tą sprawował aż do wybuchu I wojny światowej. Witos jako polityk Stronnictwa Ludowego kładł główny nacisk na poprawę położenia chłopów, przeprowadzanie odpowiednich reform rolnych, które poprawiłby sytuację na wsi i polepszenie doli polskiego chłopa, przy jednoczesnych naciskach patriotycznych. Do jego zasług należy niewątpliwie przyczynienie się do szybkiego rozwoju wsi, jak również pośrednio przyswajania nowych idei.

Od 1914 roku był przewodniczącym Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”, jednego z odłamów powstałych po rozpadzie Stronnictwa Ludowego. Przez całą I wojnę światową aktywnie angażował się w dążenia niepodległościowe, wspierając zwłaszcza stanowisko Piłsudskiego.

Od 1919 poseł na polski Sejm. Trzykrotnie sprawował funkcję premiera: od 24 lipca 1920 do 13 września 1921, od 28 maja 1923 do 14 grudnia 1923 i od 10 maja 1926 do 14 maja 1926. W wyniku przewrotu majowego jego rząd został obalony. W latach 1929–1930 był jednym z przywódców Centrolewu. W 1930 został aresztowany przez władze sanacyjne, osadzony w twierdzy brzeskiej i oskarżony w tzw. procesie brzeskim o przygotowywanie zamachu stanu za co skazano go na 1,5 roku więzienia. Od 1933 przebywał na emigracji w Czechosłowacji. Do kraju powrócił tuż przed wybuchem II wojny światowej. Po jej rozpoczęciu został internowany przez Niemców, odrzucił propozycję utworzenia polskiego rządu kolaboracyjnego. Po wojnie powołano go na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Narodowej, jednak ze względu na ciężką chorobę nie podjął się pełnienia tej funkcji.  Nie skorzystał także z zaproszenia do wzięcia udziału w rozmowach moskiewskich w sprawie utworzenia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Wraz ze Stanisławem Mikołajczykiem utworzył Polskie Stronnictwo Ludowe, którego od sierpnia 1945 był prezesem.

W tym czasie stan jego zdrowia uległ dalszemu pogorszeniu. 15 sierpnia 1945 trafił do szpitala Ojców Bonifratrów w Krakowie.Zmarł w środę 31 października 1945.

Wincenty Witos pochowany został w Wierzchosławicach. Podczas pogrzebu utworzono kondukt żałobny, który w dniach 3–6 listopada przeszedł pieszo z Krakowa (gdzie w Kościele Mariackim miała miejsce msza poświęcona zmarłemu) do rodzinnej wioski polityka. W ostatniej drodze towarzyszyły mu tłumy zwolenników ruchu ludowego.

Ulica mierzy 600 metrów.

Zapraszamy na krótki spacer ulicą Wincentego Witosa.